Tuesday, April 22, 2014

Գրողների միությունը որևէ առնչություն չունի մրցանակների հետ


Հարցազրույցներ ՀՀ ԳՄ նախագահ Էդ. Միլիտոնյանի հետ

- Պետական եւ նախագահի մրցանակների շնորհումն ամեն անգամ աղմուկի առիթ է դառնում: Այս տարի եւս կոնֆլիկտ եւ աղմուկ եղավ: Մեղադրանքներ հնչեցին, որ գրողների միջամտությամբ է այս կամ այն հեղինակը մրցանակ ստացել։ Որքանո՞վ է մրցանակաբաշխությունն առնչվում Գրողների միության հետ։

- Պետական մրցանակը եւ նախագահի մրցանակը Գրողների միության հետ չեն առնչվում։ Եթե դիմում են հանձնաժողովի անդամի որեւէ թեկնածու ներկայացնել, Գրողների միությունը ներկայացնում է։ Առնչվում է միայն այդքանով, բնականաբար՝ Գրողների միությունը չի ձեւավորում ոչ հանձնաժողովը, ոչ էլ հանձնաժողովի աշխատանքներն է կազմակերպում։ Ցավալի է, որ հաճախ հենց Գրողների միության նախագահի անձի հետ են կապում, թե ինքն է հերթական թեկնածուին կամ մրցանակակրին որոշում։ Գոնե իմ այս աշխատանքային շրջանում նման բանով ես չեմ զբաղվել, ոչ մասնակցել եմ այդ հանձնաժողովների աշխատանքի ընթացքին, ոչ էլ որեւէ առաջադրված գրողի հարցով լոբբինգ եմ արել կամ խոսել ինչ-որ մեկի դեմ:

- Նախագահի այս տարվա մրցանակաբաշխության հետ կապված աղմուկի վերաբերյալ ի՞նչ կասեք։ Հայտնի է, որ այս տարի ներկայացված աշխատանքներից ոչ մեկը բավարար ձայներ չստացավ, եւ մրցանակը չհանձնվեց:

- Բնականաբար, որեւէ առնչություն մենք չենք ունեցել, Գրողների միությունն անգամ հանձնաժողովի անդամ չի առաջադրել։ Իսկ ես եթե որեւէ հանձնաժողովի անդամ չեմ, բարոյական չեմ համարում այդ հանձնաժողովի աշխատանքներին խառնվել։ Եթե որեւէ գրող ստացել է կամ չի ստացել, դա հանձնաժողովի քննարկման եւ քվեարկության խնդիրն է եղել։ Եվ դա էլի կապել Գրողների միության հետ, կարծում եմ՝ ծուռ հայելիների աշխարհից է։ Ասել, թե միայն բանաստեղծներն են ստանում, այդպես չէ, վերջին 10 տարվա ընթացքում մի շարք արձակագիրներ եւս ստացել են։ Եվ ՀՀ պետական, եւ նախագահի մրցանակներ են ստացել Ռուբեն Հովսեփյանը, Վահագն Գրիգորյանը, Վահագն Մուղնեցյանը, նրանցից առաջ՝ Աղասի Այվազյանը եւ ուրիշներ։ Որեւէ խտրականություն չի եղել, դա հանձնաժողովների խնդիրն է, իրենք քննարկում, իրենք էլ քվեարկում են։

- Բայց, այդուհանդերձ, ամեն տարի աղմուկ է բարձրանում, անգամ մամուլով են դժգոհում անարդար կամ կողմնակալ վերաբերմունքի համար։ Ո՞րն է պատճառը։

- Մեր գրողներից շատերը մտածում են, որ իրենց գործն է արժանի, դա իրենց ճաշակին, խղճին թող մնա, ես չէ, որ պիտի ասեմ, թե ով ինչպես մտածի, ամեն գրող էլ իր մասին ունի կարծիք, գուցե մեկինը չափազանցված համարենք, մյուսինը՝ խիստ օբյեկտիվ, դա գրողի խնդիրն է։ Համենայնդեպս, ես մի բան չեմ կարող լրջորեն ընդունել, երբ ամեն անգամ մեկը ստանում է, մի 8-9 թեկնածու բողոքում են, թե ինչու նա, եթե չստացողներից որեւէ մեկն էլ ստանար, մյուսները նորից դժգոհելու էին։ Որքան հասկանում եմ, սա լուրջ չէ անվանի գրողի համար, բոլորն էլ պիտի հակված լինեն հարգելու միմյանց գործը, եւ իրենց համարելով ամենաարժանավորը՝ մեղադրել մյուսի գործը, ճիշտ չեմ համարում։ Հանձնաժողով կա՝ թող քննարկի։

- Մրցանակաբաշխությանը մասնակցող գրողները դժգոհում են, որ հանձնաժողովի անդամները ներկայացված գրքերն անգամ չեն կարդում։ Հնարավոր չի՞ մտահոգ ու բարեխիղճ մարդկանցից հանձնաժողով կազմել։

- Թե ինչու չեն կարդում, այ, դրա պատասխանը չեմ կարող տալ, որովհետեւ ոչ հանձնաժողովի անդամ եմ, ոչ էլ կարող եմ նրանց փոխարեն ասել, եւ այդ ասողները չգիտեմ, թե ինչի վրա են հիմնվում։ Իսկ պետական եւ նախագահի մրցանակների հանձնաժողովների կազմավորման գործում մենք որեւէ գործ չունենք, որպես Գրողների միություն։

- Մի տխուր հանգամանքի էլ եմ ուզում անդրադառնալ. նաեւ շոշափվում է, թե Հովհաննես Գրիգորյանի հիվանդությունը դեր է խաղացել նրա պետական մրցանակ ստանալու որոշման մեջ, բացի այդ, որ Լեւոն Անանյանը նախապես որոշում էր, թե ով է մրցանակ ստանալու։

- Եվ ուզում եմ ավելացնել, թե ասելը, որ Հովհաննես Գրիգորյանին հիվանդության համար են մրցանակ տվել, դա անարգանք է նրա հիշատակի նկատմամբ։ Ամեն գրող թող իր մեջ մտածի՝ արդյո՞ք ինքն ավելի շատ գործ է արել մեր գրականության համար, գեղարվեստական մտքի զարգացման համար, քան Հովհաննես Գրիգորյանը, քան այդ սերնդի որոշակի գրողներ։ Բանաստեղծ են, թե արձակագիր, նշանակություն չունի, այդ մարդիկ 40-50 տարի մասնակցել են գրական ընթացքին, եւ այդ մարդկանց մրցանակ տալը ես խիստ դրական եմ համարում, ճիշտ եմ համարում։ Այդտեղ հիվանդությունը դեր չի խաղացել, Հովհաննես Գրիգորյանի գրականությունն արժանի էր պետական մրցանակի, եւ ստացել է։ Իսկ թե Լեւոն Անանյանը մեր գրողներից մեկին նախապես ասել է, թե Միլիտոնյանին ենք տալիս մրցանակը, ես դա բացառում եմ, որովհետեւ ես Անանյանին չէի ասել, որ իմ գիրքը ներկայացրել եմ, եւ նա իմ անունը չէր կարող ասել։ Անանյանը պետական մրցանակի հանձնաժողովի նախագահն էր, բայց ես չեմ կարծում, որ նախագահն է միանձնյա որոշում, փակ-գաղտնի քվեարկություն է, եւ ամեն մարդ իր ճաշակի եւ ընտրության տերն է։

 Ֆելիքս ԵՂԻԱԶԱՐՅԱՆ

No comments:

Post a Comment